Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024’ün ikinci çeyreğine ve 2023’e ilişkin büyüme verilerini açıkladı. Buna göre, gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) 2024 yılı ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2.5 arttı. Yüzde 3 civarı olan piyasa beklentilerinin altında gerçekleşen ikinci çeyrek büyümesi, 2020 ikinci çeyreğinde, pandemi etkisiyle kaydedilen yüzde 10.4’lük küçülmeden sonraki en düşük oran oldu. Bununla birlikte Türkiye ekonomisi kesintisiz büyüme serisini 16’ncı çeyreğe taşıdı. Büyümenin görece gerilemesi, dezenflasyon programının beklenen etkisi olarak yorumlanırken Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Büyümede dengelenme başladı” dedi.
Sanayi küçüldü
İkinci çeyrekte diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7.4, inşaat yüzde 6.5, tarım sektörü ile gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3.7, bilgi ve iletişim faaliyetleri ile finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 3.4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3.2, hizmetler yüzde 2.9, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 0.6 arttı. Sanayi sektörü ise yüzde 1.8 azaldı.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.1 arttı. GSYH ikinci çeyrekte cari fiyatlarla 9 trilyon 949 milyar 792 milyon TL (308 milyar 158 milyon dolar) oldu.
İlk yarı yüzde 3.8
Yılın ilk yarısına ilişkin büyüme oranı yüzde 3.8 olarak hesaplandı. Yıllıklandırılmış milli gelir ise ikinci çeyrek itibarıyla 1.2 trilyon doları aştı.
Yarısı iç tüketim yarısı ihracat
İkinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre, yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları yüzde 1.6, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0.7, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 0.5, mal ve hizmet ihracatı yüzde 0.04 artarken ithalatı yüzde 5.7 azaldı.
İkinci çeyrekteki yüzde 2.5’lik büyümenin 1.3 puanlık kısmının ihracattan, 1.2 puanının da hanehalkı tüketiminden kaynaklandığı hesaplandı.
Kişi başı gelir 13.243 dolar
TÜİK dün 2023 büyümesini de açıkladı. Yıllık verilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız yıllık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5.1 arttı.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 76.8 artarak 26 trilyon 545 milyar 722 milyon TL, kişi başına gelir 311 bin 109 TL (13 bin 243 dolar) oldu.
‘Zorlu bir dönemi geride bıraktık’
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kırılganlıkların önemli ölçüde azaltıldığı zorlu bir dönemin geride bırakıldığını belirterek, “Öncü göstergeler yılın üçüncü çeyreğinde büyümede dengelenmenin sürdüğüne işaret ediyor” dedi. Şimşek şu değerlendirmeyi yaptı:
“2024 yıl genelinde iç talebin büyümeye daha az katkı verdiği dengeli bir büyüme kompozisyonu öngörüyoruz. Öngörülebilir ve uluslararası normlara uygun politikalarımız ekonomimizi güçlendiriyor. Büyümede dengelenme başladı, cari açık daraldı, risk primi azaldı, dış kaynak girişleri arttı, rezervler iyileşti ve dezenflasyon sürecine girdik. Kırılganlıkları önemli ölçüde azalttığımız zorlu bir dönemi geride bıraktık. Güçlenen makro finansal istikrarımızın ve daha destekleyici olması öngörülen küresel koşulların dezenflasyonun büyüme üzerindeki kısa vadeli etkilerini sınırlamasını bekliyoruz. İyileşen güven ve istikrar ortamını pekiştirmek ve program hedeflerimize ulaşmak için adımlarımızı kararlılıkla atmaya devam edeceğiz. Öncelikli amacımız olan kalıcı fiyat istikrarını sağlayarak sürdürülebilir büyümenin zeminini sağlamlaştıracak, katma değerli üretimi, istihdamı, yatırımı ve ihracatı destekleyerek büyümenin potansiyelini ve vatandaşlarımızın refahını artıracağız.”
İşgücü ödemeleri yüzde 112.4 arttı
İşgücü ödemeleri, 2024 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 112.4 arttı. Net işletme artığı/karma gelirde ise yüzde 47.7 artış kaydedildi. İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 33.8 iken, bu oran 2024 yılında yüzde 40.8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 44.6 iken yüzde 37.4 oldu. Söz konusu veriler, gelir dağılımında görece iyileşme olabileceğinin göstergesi olarak yorumlandı.
Yılmaz: OVP 5 Eylül’de açıklanacak
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz dün akşam TRT’de katıldığı programda yaptığı açıklamada Orta Vadeli Planı (OVP) 5 Eylül’de açıklayacaklarını söyledi. Yılmaz “Planımız, 5 Eylül Perşembe günü güncel Orta Vadeli Planı toplumumuzla, kamuoyuyla paylaşmak. Öngörülebilirliği artırıcı bir şekilde, gerçekçi, tutarlı bir programı toplumumuzla ve ilgili kesimlerle paylaşmış olacağız” dedi. “Bölgesel olumsuzluklara, uyguladığımız fiyat istikrarına dönük sıkılaştırıcı politikalara rağmen istihdamımız artmaya devam ediyor. Bu yıl 1 milyonun üzerinde istihdam artışı bekliyoruz” diyen Yılma,z yılın ikinci çeyreğine ilişkin büyüme verilerini yazılı açıklamada ise “Büyüme performansımız 16 çeyrektir aralıksız devam ediyor. Cari açığımız öngörümüzden çok daha hızlı düşüyor” ifadesini kullandı.-ANKARA Milliyet
Ağustosta sanayi yavaşlaması sürdü
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin, Ağustos 2024 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, temmuz ayında 47.2 seviyesinde kaydedilen manşet PMI, ağustosta 47.8’e yükselmekle birlikte sektörün performansında zayıflamanın sürdüğüne işaret etti. Böylece faaliyet koşullarında nisan ayından bu yana sürekli olarak yavaşlama yaşandı. Yeni siparişlerdeki yavaşlama ise 14’üncü ayına ulaştı. rağmen maliyet enflasyonu yüksek seviyesini korudu.